Αρχαιολογικός χώρος Ευρωπού

Η Ευρωπός είναι από τις σημαντικότερες, από αρχαιολογική άποψη, τοποθεσίες της περιοχής του Κιλκίς, με ευρήματα από την προϊστορική εποχή. Είναι κυρίως γνωστή γιατί εδώ βρέθηκε το περίφημο αρχαϊκό άγαλμα του Κούρου (650 π.Χ.) σε φυσικό μέγεθος (ύψος 1,80μ.), κυκλαδίτικης τεχνοτροπίας και είναι το μοναδικό που ανακαλύφθηκε στον βορειοελλαδικό χώρο, φυλασσόμενο στο αρχαιολογικό μουσείο του Κιλκίς.

Η ανεύρεσή του επιβεβαιώνει τις πρώιμες εμπορικές και κοινωνικοοικονομικές σχέσεις της Ευρωπού με τις υπόλοιπες πόλεις, καθώς το άγαλμα είχε φτιαχτεί στις Κυκλάδες, όπως φανερώνουν η τεχνοτροπία και η προέλευση των υλικών. Σημαντικά επίσης ευρήματα της περιοχής είναι το χρυσό βραχιόλι του κιβωτιόσχημου τάφου και το χρυσό στεφάνι, που φυλάσσονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Θεσσαλονίκης.

Η αρχαία πόλη της Ευρωπού, πατρίδας του Σέλευκου, στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ιδρυτή της δυναστείας των Σελευκιδών, βρίσκεται περίπου ένα χιλιόμετρο νοτιοδυτικά από το σημερινό χωριό, στη λοφοσειρά που δεσπόζει στην περιοχή. Εκεί έχουν αποκαλυφθεί σημαντικά ταφικά μνημεία των ύστερων ρωμαϊκών χρόνων τα οποία διαμορφώθηκαν και ο χώρος έχει καταστεί επισκέψιμος. Η πόλη παρουσιάζει συνεχή κατοίκηση από τον 6ο π.Χ. αιώνα μέχρι το τέλος της αρχαιότητας. Η αρχαία πόλη της Ευρωπού ανήκε στις πόλεις της Κάτω Μακεδονίας. Η ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε το 1989 και αποκαλύφθηκε τμήμα της νεκρόπολης της Ευρωπού, μίας από τις πλέον αναπτυγμένες και οχυρές πόλεις της Βοττιαίας.

Η πλειονότητα των τάφων είναι ακτέριστοι, δηλαδή δεν έχουν «τιμές». Υπάρχουν και κτερισμένοι με αγγεία, όπλα, εργαλεία, ειδώλια, κοσμήματα και νομίσματα, ταφικά έθιμα ίδια με της υπόλοιπης Μακεδονίας. Περισσότερα στοιχεία υπάρχουν για τη Ρωμαϊκή εποχή και τα παλαιοχριστιανικά χρόνια. Οι ανασκαφές στην ακρόπολη αποκάλυψαν μικρό τμήμα του πολεοδομικού ιστού και μάλιστα στη φάση της ερήμωσης και εγκατάλειψής του.