Κάστρα

Τα πρώτα αμυντικά οχυρωματικά έργα στη Θεσσαλονίκη ξεκίνησαν λίγο μετά την ίδρυσή της, τον 3ο π.Χ. αιώνα. Κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, κατασκευάστηκε τείχος με σκοπό την απώθηση επιδρομών, το οποίο ενισχύθηκε και ολοκληρώθηκε έως τον 5ο μ.Χ. αιώνα επί Μεγάλου Θεοδοσίου Α'. Η τελική κατασκευή, ένα εξαιρετικό οχυρωματικό σύμπλεγμα τειχών, πύργων και πύλεων, έμελλε να προφυλάξει την πόλη από πολυάριθμες επιθέσεις μέσα στους αιώνες. Κομμάτι αυτού του τείχους, τα λεγόμενα «Κάστρα» της Θεσσαλονίκης, διασώζεται σήμερα στο ήμισυ των σχεδόν 8 χιλιόμετρων μήκους της αρχικής κατασκευής.

Η πόλη ήταν περιμετρικά οχυρωμένη με το τείχος που οριοθετούσαν τρία βασικά σημεία και στα οθωμανικά χρόνια, όπου έγιναν και οι τελευταίες προσθήκες κατά τον 15ο αιώνα, η εικόνα της έμοιαζε με ένα τεράστιο φρούριο: Ο Λευκός Πύργος με τον Πύργο του Βαρδαρίου κάλυπταν τη θαλάσσια ζώνη και τα τείχη από τους δύο αυτούς Πύργους έφταναν έως την Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης και το Επταπύργιο, όπου δέσποζε (και δεσπόζει ακόμα) ο κυκλικός Πύργος Τριγωνίου.

Η διαδρομή των τειχών που έχουν απομείνει μεταφέρει τον περιπατητή από το κέντρο της πόλης ως την Ακρόπολη, όπου θα ανταμειφθεί από τη θέα ολόκληρης της Θεσσαλονίκης και του θαλάσσιου ορίζοντα στα πόδια του. Τα τείχη, που έφταναν σε ύψος 10-12 μέτρων, βρίσκονται πολύ κοντά σε σπουδαία και δημοφιλή αξιοθέατα, ειδικότερα στην Άνω Πόλη και κάτω από την Ακρόπολη με το ιστορικό Επταπύργιο.