Στρατιωτικό Κοιμητήριο «Ζέιτενλικ»

Το μεγαλύτερο στρατιωτικό κοιμητήριο των Βαλκανίων αποτελεί ένα σπουδαίο μνημείο της ταραγμένης περιόδου του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στην έκταση επί της οδού Λαγκαδά, ενάμισι χιλιόμετρο από την Πλατεία Βαρδαρίου, οι τάφοι των νεκρών του Μακεδονικού Μετώπου διατηρούν τη μνήμη των πεσόντων και θυμίζουν στους σύγχρονους τη φρίκη του πολέμου. 20.500 αξιωματικοί και στρατιώτες που πολέμησαν στο πλευρό της Αντάντ είναι θαμμένοι στο «Ζέιτενλικ», τον «Ελαιώνα» στα τουρκικά, χωρισμένοι σε πέντε τομείς, με βάση την εθνικότητά τους.

Το Ζέιτενλικ είναι αρχιτεκτονικά ένας εντυπωσιακός χώρος και η απεραντοσύνη των σταυρών προκαλεί δέος. Η συντήρηση των χώρων γίνεται από κάθε κράτος που έχει υπό την επίβλεψή του τον τομέα του και η έκταση είναι περιποιημένο, καθαρή και επιβλητική, τόσο ως θέαμα όσο και με τη σημαντικότητα της λειτουργίας του ως φόρος τιμής. Στο νεκροταφείο υπάρχει ο Γαλλικός Τομέας, με 8.089 πεσόντες από τη Γαλλία, τη Σενεγάλη, τη Μαδαγασκάρη, την Ινδοκίνα και τη Βόρεια Αφρική, ο Σερβικός με 7.500 νεκρούς, ο Ιταλικός με 3.000, ο Βρετανικός με 1.600 και ο Ρωσικός με 400 τάφους. Ανάμεσά τους, είναι ενταφιασμένοι και Βούλγαροι αιχμάλωτοι πολέμου.

Ο χώρος είχε επιλεχθεί από τους συμμάχους κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών λόγω της μεγάλης ανάγκης ταφής των πεσόντων του Μετώπου, επειδή στην περιοχή λειτουργούσαν στρατιωτικά νοσοκομεία αλλά υπήρχε και κοντινό Καθολικό Νεκροταφείο. Στις 11 Νοεμβρίου, ημέρα λήξης του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου το 1918, τελείται εκδήλωση με συμμετοχή όλων των χωρών, στη μνήμη των πεσόντων.