Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων Γέφυρας
Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων Γέφυρας
Ένας ιδιαίτερος συνδυασμός λαογραφικής και ιστορικής μνήμης
To Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στεγάζεται στην έπαυλη Τόψιν (ή Τοπσίν), στο χωριό Γέφυρα, 25 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης. Το σημερινό μουσείο αποτελούσε το κεντρικό κτίριο της εξοχικής κατοικίας του Ιταλοεβραίου Γιακό Μοδιάνο, γιου του Σαούλ Μοδιάνο, του δεύτερου πλουσιότερου ανθρώπου στην οθωμανική αυτοκρατορία (γνωστού από τη Στοά Μοδιάνο, το Καπάνι και διάφορα κτίρια ιδιοκτησίας του στη Θεσσαλονίκη), με κατασκευή στις αρχές του 20ού αιώνα (1902-1906).
Η έπαυλη, ως έδρα του ελληνικού στρατηγείου κατά τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, έχει σημαντικό ιστορικό ρόλο, με κορύφωση τη γραπτή παράδοση της πόλης από τον Τούρκο διοικητή στους Έλληνες που έγινε στους χώρους του.
Το μουσείο φιλοξενεί, μεταξύ άλλων, πολεμικά κειμήλια των στρατών που συμμετείχαν στους βαλκανικούς πολέμους, στρατιωτικές στολές Ελλήνων αξιωματικών, πιστόλια και περίστροφα του ελληνικού στρατού, μετάλλια και πίνακες διαφόρων τεχνοτροπιών. Η συλλογή επίπλων και οικιακών σκευών της κατοικίας από την περίοδο των βαλκανικών πολέμων, γαλλικής προέλευσης, αναβαθμίζουν τη μουσειακή εμπειρία σε έναν μοναδικό συνδυασμό λαογραφίας και ιστορικότητας.
Στον προαύλιο χώρο υπάρχει ταφικό μνημείο του Χασάν Ταχσίν πασά, διοικητή της πόλης κατά τις διαπραγματεύσεις και του γιου (και υπασπιστή του) Κενάν Μεσαρέ, σε σχεδιασμό του εγγονού του Χασάν Ταχσίν. Ο χώρος λειτουργεί ως Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων από το 2000, μετά την εξαγορά των κτιρίων από τον ελληνικό στρατό.