Ανδριάντας Χρυσοστόμου Σμύρνης

Ο ανδριάντας του Χρυσοστόμου Σμύρνης, του ήρωα και μάρτυρα της Μικρασιατικής Καταστροφής, δεσπόζει στο κέντρο της πλατείας Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη. Ο Χρυσόστομος Καλαφάτης, γεννημένος το 1867, υπήρξε εξέχων θεολόγος και ιερέας με καταγωγή από τη Μικρά Ασία. Η ζωή και το έργο του σημαδεύτηκαν από την αγωνιστική του δράση κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, όταν υπηρέτησε ως Μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών από το 1902 έως το 1910, καθώς και από τη θητεία του ως Μητροπολίτης Σμύρνης μέχρι τον μαρτυρικό του θάνατο το 1922.

Το μνημειώδες άγαλμά του, έργο του γνωστού γλύπτη Θανάση Απάρτη, είναι κατασκευασμένο από μέταλλο και απεικονίζει τον Χρυσόστομο σε μια δυναμική στάση, κρατώντας στο ένα χέρι μια ράβδο, ενώ το άλλο είναι υψωμένο, σαν να απευθύνει έναν λόγο γεμάτο πάθος και αποφασιστικότητα προς το ποίμνιο του. Αυτή η απεικόνιση αποτυπώνει την αφοσίωση και τη μαχητικότητα που χαρακτήριζαν τον Χρυσόστομο σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ειδικά κατά τη διάρκεια των τραγικών γεγονότων της καταστροφής της Σμύρνης.

Η μαρμάρινη βάση του ανδριάντα φέρει το όνομά του και τις ημερομηνίες γέννησης και θανάτου του, ενώ πληροφορίες για την ανέγερση του αγάλματος βρίσκονται γραμμένες στο πλάι. Το άγαλμα ανεγέρθηκε το 1960 και αποτελεί έναν εμβληματικό χώρο μνήμης για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης, τιμώντας την ηρωική μορφή του Χρυσοστόμου Σμύρνης και τη θυσία του για τον ελληνισμό.