Ναός Αγίου Στεφάνου Αρναίας

Το καμπαναριό του Αγίου Στεφάνου είναι μία από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της Αρναίας. Η ίδια η εκκλησία, όμως, αποτελεί ένα μοναδικό τρίπτυχο λειτουργικού λατρευτικού ναού, αρχαιολογικού χώρου και μουσείου, παράλληλα με τον πολύ ενδιαφέροντα και πρωτότυπο τρόπο ανάδειξης των ευρημάτων του.

Ο ναός είναι χτισμένος το 1812, όπως μαρτυρά η μαρμάρινη επιγραφή στην πρόσοψη. Καταστράφηκε κατά την Επανάσταση του 1821, όπως και όλο το χωριό, αλλά ανεγέρθηκε από τα θεμέλιά της από τους κατοίκους που επέστρεψαν στην περιοχή. Η δεύτερη μεγάλη καταστροφή της συνέβη το 2005, όταν μία πυρκαγιά στο εσωτερικό της έκαψε σχεδόν τα πάντα. Κατά την ανακατασκευή της, ανακαλύφθηκε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία σειρά ευρημάτων που βρίσκονταν κάτω από τον ναό που κάηκε και τον μετέτρεψαν σε μία πολύτιμη πηγή πληροφόρησης για την ιστορία όλης της περιοχής.

Στο φως ήρθε τμήμα τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής του 5ου αιώνα, ένας βυζαντινός ναός του 10ου αιώνα, διάκοσμος με τοιχογραφίες του 16ου αιώνα, καθώς και τάφοι που χρονολογούνται από τα παλαιοχριστιανικά ως τα μεταβυζαντινά χρόνια. Νομίσματα, πήλινα, μαρμάρινα και γυάλινα σκεύη, λατρευτικά αντικείμενα, «μάρτυρες» του ταξιδιού του ναού στον χρόνο, που έγινε γνωστό μετά τη μεγάλη πυρκαγιά. Οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν τα ευρήματα σε προθήκες και να περπατήσουν «πάνω» από τους χώρους που ανακαλύφθηκαν, καθώς το ανακαινισμένο δάπεδο έχει ειδικά, διαφανή πάνελ που επιτρέπουν την οπτική πρόσβαση.