Κάτω Βέρμιο (Σέλι)

Το Σέλι (ή Κάτω Βέρμιο) είναι ένα από τα πιο γνωστά βλαχοχώρια. Είναι ένα όμορφο, ορεινό χωριό του Δήμου Βέροιας της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας, χτισμένο στις δυτικές πλαγιές του όρους Βέρμιο, σε υψόμετρο 1400 - 1500 μέτρων και γι’ αυτό θεωρείται ως ένα από τα ψηλότερα χωριά της Ελλάδας. Βρίσκεται σε απόσταση 24 χιλιομέτρων από τη Βέροια, 17 χιλιομέτρων από τη Νάουσα και 100 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη.

Το Σέλι φημίζεται για την πλούσια βλάστηση, την ποικιλία βοτάνων και το ιδανικό κλίμα του ανάλογα με την εποχή. Σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων από το χωριό του Σελίου βρίσκεται το Εθνικό Χιονοδρομικό Κέντρο Σελίου, το πρώτο οργανωμένο κέντρο χιονοδρομίας που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1934. Οι μόνιμοι κάτοικοι καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς δεν ξεπερνούν τους 100, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο πληθυσμός φτάνει τους 2.000 κατοίκους. Λόγω του κλίματός του, την κοντινή απόσταση σε αστικά κέντρα και τα μεγάλα ύψη χιονόπτωσης κατά τους χειμερινούς μήνες αποτελεί τόσο θερινό όσο και χειμερινό θέρετρο για χιλιάδες επισκέπτες.

Ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1826 - 1835 από Βλάχους κτηνοτρόφους που ήρθαν από την Πίνδο. Η πρώτη εγκατάσταση των κατοίκων έγινε στο νότιο άκρο του χωριού στην περιοχή Κρύες Βρύσες. Όταν πρωτοϊδρύθηκε το Σέλι ως οικισμός αποτελούνταν από δύο γειτονιές (μαχαλάδες): Τη «Μαρούσια», με τους εκεί κατοίκους να ονομάζονται «Μαρουσιάνοι» και την απέναντι γειτονιά «Νάπαρτι» με τους κατοίκους να ονομάζονται «Ναπαρτιάνοι».

Το Σέλι αποτελεί ένα χωριό με ιδιαίτερη ιστορία, λαογραφία και παράδοση. Εκτός από το φημισμένο Πανηγύρι του Δεκαπεντάγουστου σημαντικός είναι ο εορτασμός για τα Εννιάμερα της Παναγίας με τη θεία λειτουργία να τελείται στον Ι.Ν. της Παναγίας της Σελιώτισσας που βρίσκεται μέσα στο δάσος, στην περιοχή «Πριόνια». Στη μόνιμη λαογραφική έκθεση που βρίσκεται στον πρώτο όροφο του κτιρίου όπου στεγάζεται ο «Πολιτιστικός Τουριστικός Όμιλος Σελίου», λίγα μέτρα από την κεντρική πλατεία, το πλούσιο λαογραφικό υλικό που έχουν προσφέρει κυρίως κάτοικοι του Σελίου, προβάλλει την τοπική παράδοση.

Στο Σέλι ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει πλήθος παραδοσιακών, πετρόκτιστων κατοικιών, το όμορφο περιβάλλον με το φυσικό ποικιλόμορφο δάσος, τον καθαρό αέρα και την ανεπανάληπτη θέα που προσφέρουν τα διάφορα σημεία του χωριού. Χαρακτηριστικό της παράδοσης είναι και οι μύθοι που συνοδεύουν διαφορετικές τοποθεσίες της ευρύτερης περιοχής, όπως η “πέτρα της Μάγισσας”, που κάποιος κάτοικος του χωριού θα είναι πρόθυμος να σας εξιστορήσει. Τέλος, δεν μπορεί να φύγει κάποιος από το Σέλι χωρίς να γευτεί παραδοσιακές συνταγές με ντόπια κρέατα, τυριά και κρασί στις τοπικές ταβέρνες και καφέ.

Αξιοσημείωτες είναι οι διαδρομές που οδηγούν στις δύο μεγάλες πετρόκτιστες εκκλησίες, των Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου και Ι.Ν. Αγίων Αποστόλων, το παραδοσιακό κτίριο όπου στεγάζεται ο “Πολιτιστικός Τουριστικός Όμιλος Σελίου” με την λαογραφική έκθεση με τις παραδοσιακές φορεσιές, χρηστικά παραδοσιακά αντικείμενα και φωτογραφίες της εποχής και ζωής των προγόνων μας που διατηρούν ανεξίτηλες τις μνήμες. Επίσης ο επισκέπτης πρέπει να περιδιαβεί τα διάφορα δρομάκια του χωριού και να ανακαλύψει τα παραδοσιακά κτίρια που διατηρούνται μέχρι και σήμερα.

Μόλις δύο χιλιόμετρα από το κέντρο του χωριού και σε υψόμετρο 1530 μ. έως 1890μ. βρίσκεται το χιονοδρομικού κέντρο του Σελίου το οποίο διαθέτει άριστες συνθήκες χιονιού, μεγάλη επιλογή από πίστες τουριστικού και αθλητικού σκι, εξαιρετική ηλιοφάνεια και εύκολη πρόσβαση τόσο από τη Βέροια όσο και τη Νάουσα.