Μονή Κωνσταμονίτου

Η Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου (γνωστή και ως Κασταμονίτου) βρίσκεται στο κέντρο της Αθωνικής χερσονήσου, στο απάτητο δάσος του Κρεοβουνίου, σε ύψος 200 μέτρων και ξεχωρίζει για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος που την περιβάλλει. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, χτίστηκε τον 11ο αιώνα (1086), αλλά δεν είναι ξεκάθαροι οι ιδρυτές της, καθώς οι πληροφορίες ποικίλλουν, αναφέροντας τον Αυτοκράτορα Mέγα Kωνσταντίνο και τον υιό του Kωνστάντα ή κάποιον μοναχό με καταγωγή από τον Kασταμώνα Παφλαγονίας ή την Κασταμονή του Πόντου ή κάποιον γόνο πλούσιας οικογένειας της Κωνσταντινούπολης.

Το Καθολικό της Μονής είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Αγίου Στεφάνου και οικοδομήθηκε το 1867, στα ερείπια του παλαιότερου ναού. Σε αυτό φυλάσσεται ένας πασίγνωστος βυζαντινός σταυρός, τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου και λείψανα πολλών αγίων. Έχει υπό την επίβλεψή του μια σειρά από ιστορικά παρεκκλήσια, σκήτες και κελιά, ενώ πολλοί επισκέπτες του, εκτός από την πνευματική του εμβέλεια, εκτιμούν και την τεράστια φυσική ομορφιά του περιβάλλοντος που το περιτριγυρίζει. Στο μοναστήρι υπάρχουν και 5 παρεκκλήσια.

Στη Μονή Κωνσταμονίτου φυλάσσονται η εικόνα της Παναγίας Οδηγητρίας του 12ου αιώνα, δώρο της Άννας της Φιλανθρωπινής, η εικόνα της Παναγίας «Αντιφωνήτριας» και η εικόνα του Αγίου Στεφάνου του 8ου αιώνα. Στη βιβλιοθήκη σώζονται 110 χειρόγραφα, χρονολογούμενα από τον 12ο έως τον 18ο αιώνα.